İdare Tam Yargı Davası; Tam yargı davası kişinin idari olarak süreçteki maddi ve manevi zararları sonrasında açılan bir davadır.
İdare Tam Yargı Davası Nedir
İdare tam yargı davası, idari olarak uygulanan bir işlem de kişinin maddi ve manevi açıdan zarar görmesi sebebiyle açılan bir davadır. Tam yargı davası idarenin aleyhine olarak açılmaktadır. Aynı zamanda özel hukuktaki tazminat ya da alacak olarak yer alan dava süreçlerine de benzer niteliktedir. Tam yargı davası herhangi bir idari işlemde maddi ve manevi açıdan zarar var ise burada açılan iptal davası ile birlikte sonuç elde edilir.
Tam Yargı Davası Hangi Mahkemelerde Görülür?
Tam yargı davası, idari mahkemeler tarafından görülmektedir. Bunlar;
- İdare Mahkemesi
- Vergi Mahkemesi
- Bölge İdare Mahkemesi
- Ve Danıştay Mahkemesi Olarak Yer Alır.
Tam Yargı Davası Çeşitleri Nelerdir?
İdare hukukunda görülen tam yargı davası belli başlı çeşitleri içerisinde bulundurur. Bunlar;
- Tazminat davası olarak yer alan tam yargı davasıdır. Burada görülen işlem kişiye ya da idareye olarak maddi ve manevi açıdan zarar görülmesi sebebiyle tazminat davası açılmasıdır. Tazminat davası açılarak zararın giderilmesi hedeflenir. Bu işlemlerde tam yargı davası içerisinde görülen tazminat davası olarak yer alır.
- İstirdat davası niteliğinde görülen tam yargı davası ise istirdat yani diğer ismi ile geri alma davası olarak bulunur. Bu dava hukuki süreçte görülen ve kişinin kendisine ait olan fakat idarenin hesabına geçmiş mal varlığını geri almak istemesi sebebiyle açılan bir davadır. Bu dava maddi açıdan kişinin etkilendiği bir dava olduğu için tam yargı davası sürecinde görülür.
- Vergi davası niteliğinde yer alan tam yargı davası, vergi yükümlüsü olan bir kişinin vergi mahkemesinde açılan bir davadır. Burada verginin esasının ya da miktarına karşı değişkenlik gösterilmektedir.
- İdari sözleşmeler sebebiyle açılan tam yargı davası ise idari sözleşmeler içerisinde oluşan uyuşmazlıklar, maddi açıdan zarar görme ve kişiler karşısında uzlaşamama durumu idari sözleşmelerden doğan tam yargı davasının oluşturur. Bu durumda tam yargı davası içerisinde yer alan bir dava çeşididir.
Tam Yargı Davası Nasıl Açılmaktadır?
Tam yargı davası idari olarak yürütülen işlemin özelliğine göre ya da eylemin özelliğine göre açılan davadır. Bu davalar idare ve vergi mahkemelerinde görülür. Tam yargı davalarının açılması için kişinin hakkını ihlal eden ve maddi açıdan zarara uğramasına sebep olan idari işleme dava açılabilir. Bu dava yürütülen sürece göre tam yargı davasını oluştur. İptal ve tam yargı davaları, hakkı ihlal edilen kişi için idare işlemi farklı bir şekilde de açılabilir.
İdare Tam Yargı Davası Açma Süresi Nedir?
Tam yargı dava açma süresi idare hukukunda görülen bir süreçtir. Buradaki süre açılan zararın niteliğine, işleme göre ve eyleme göre değişen bir süreçtir. Tam yargı davası sürecinde açılan işlemlerde;
- Genel dava açma süresi,
- Özel dava açma süresi
- İdari işleme karşı açılan dava açma süresi
- İdari işleme karşı tam yargı davasında iptal davası olarak yer alır.
Bu dava süreçleri 60 gün ya da özel davaya göre ise değişkenlik gösteren bir süreçtir.
İdare Tam Yargı Davası İçerisindeki Manevi Tazminat Talebi Nedir?
İdare tam yargı davası (alacak ve tazminat),Hukuki olarak yürütülen süreçlerde tam yargı davalarında manevi tazminat sebebiyle dava açılmaktadır. Burada idari olarak yargıda maddi açıdan zararın giderilmesi için tazminat talebi oluşturulur. Bu talep tam yargı davaları içerisindeki alt başlık olarak yer alır. Zararın giderilmesi ve parasal değerde ödenmesi için tazminat talebi dava sürecinde de miktarı belirtilen bir durumdur.
Tam Yargı Davalarında Talep Artırımı Nedir?
İdari yargı sürecinde tam yargı davası, dava açıldıktan sonraki süreçte dilekçe ile belirtilen miktarın 1 defa ya olacak şekilde arttırılabilir durumudur. Yani bu durum tam yargı davasında bir tazminat oluşturulmuşsa dava süreci sırasında dilekçe oluşturularak tazminatı yalnızca bir kere artırılabilmesi istenir. Bu durum kişinin maddi açıdan hakkı olan bir durumdur. Manevi açıdan oluşturulan talep ise kişinin hukuka aykırı olacak şekilde manevi duygularının giderilmesi ile oluşturulur. Hukuki süreçte kişilik hakkına tecavüz edildiği için yargı davası, manevi tazminat olarak bulunur.
İdare Tam Yargı Davası; Tam Yargı Davasında İdarenin Hukuki Sorumluluğu Nedir?
İdare tam yargı davası (alacak ve tazminat), Tam yargı davalarında idarenin belli başlı sorumlulukları yer alır. Bunlar;
- İdarenin hizmet kusuru
- İdarenin kusursuz sorumluluk halleri
- İdarenin sosyal risk sebebiyle kusursuz sorumluluğu
- İdarenin kamu görevlilerine karşı kişisel kusur sorumluluğu olarak bulunur.
Bu sorumlulukların da kendi içerisinde belli başlı nedenleri oluşturmaktadır.
İdarenin hizmet kusuru idarenin sorumluluğunda olan hizmetleri kötüye ve geç olarak işlemesi sebebiyle oluşur. Burada hizmet kusuru yer alır. İdarenin kusursuz sorumluluk halleri ise idare içerisinde risk ve tehlike oluşturan durumlardır. Sosyal risk sebebiyle oluşan kusursuz sorumluluklar, toplumu ilgilendiren konularda bir risk oluşturulması ve toplumun tehlike atılması amacı ile kamu hizmetlerinden toplumun faydalanmamasının sağlanması da yer alır. Kamu görevlilerin kişisel kusur sorumluluğu ise kamu görevlisi olan bir kişinin idari olarak eylem ve işlemlere zarar oluşturulmasıdır. Bu durum kamu görevlisinin sorumluluğu altında yer alır. Aynı zamanda haksız fiil sorumluluğu alanına da girer. Avukatlar, idare tam yargı davası (alacak ve tazminat) konusunda deneyimli ve güvenilir bir şekilde sürecinizi yönetir.